Chất béo và bệnh gan

Hỏi: Tôi bị viêm gan siêu vi B, bác sỹ khuyên cữ ăn chất béo, trứng, rượu bia. Lâu nay tôi không dám ăn một qủa trứng nào, còn chất béo thì thường vẫn ít dùng. Nhưng gần đây gặp bác sỹ khác nói là vẫn có thể ăn được, như vậy thế nào mới đúng, bác sỹ có thể giải thích rõ hơn.

(Nguyễn Công Thành, Hòa Bình 2, H. Tây Hòa)
 
Trả lời:

Người bị viêm gan cần giảm nhiều chất béo, cữ các món chiên rán, chứ không phải cữ hẳn chất béo. Một nghiên cứu cho thấy ăn nhiều chất béo cùng với giảm protein và bột đường làm gia tăng qúa trình xơ gan ở người viêm gan siêu vi. Trong khi đó một nghiên cứu khác chứng minh phospatydyl-cholin (tức lecithin), có nhiều trong lòng đỏ trứng  và đậu mè các loai chứa nhiều axit béo omega-3, rất cần cho người bệnh viêm gan mạn. Omega-3 từ thực vật hay từ cá đều tốt cho gan và làm chậm qúa trình ung thư hóa gan. Do đó chất béo từ cá, trứng và đậu mè tốt cho gan. Điều cốt yếu là không dùng dư thừa.

Trung bình một người lớn bình thường, nặng 50kg cần ăn lượng chất béo hằng ngày tương đương khoảng 50gram dầu mỡ. Chỉ những người ăn quá mức đó (thói quen ăn nhiều chất béo), người thừa cân, khi bị viêm gan cần giảm bớt chất béo. Nhiều người bình thường ăn chưa đủ lượng chất béo theo nhu cầu như trên nên không cần lo việc cữ chất béo. Lưu ý nên chế biến thực phẩm theo lối kho, nấu, luộc, hấp chứ đừng chiên rán.

Về trứng, xưa nay có nhiều người khuyên cữ trứng. Nhưng lòng trắng trứng chứa nhiều methionin, cystein, cystin là các axit amin bảo vệ gan. Lòng đỏ trứng chứa nhiều chất béo, nhưng chất béo này là lecithin tốt cho gan. Một lòng đỏ trứng cũng chứa lượng sinh tố B đáp ứng 1/3 nhu cầu cơ thể. Như vậy trừ những người bị dị ứng với trứng, người bệnh viêm gan có thể ăn ở mức như bình thường khoảng 2 ngày một qủa trứng luộc. Lòng đỏ trứng tươi đánh với dầu mè, dầu đậu nành thành sốt trứng rất tốt cho người bệnh gan.

Người bệnh gan cần lưu ý ăn đủ các vitamin được cung cấp chủ yếu từ rau qủa. Cần đảm bảo khoảng 200g rau lá, 100g củ quả non, 200g qủa chín tươi mỗi ngày sẽ giúp cho gan hồi phục tốt. Trường hợp già yếu không thể ăn đủ vitamin qua rau qủa, thì có thể uống thêm mỗi ngày 1 viên đa sinh tố B-complex, hoặc viên đa sinh tố khoáng chất mà không chứa sắt (Fe), vì các thuốc chứa sắt được chứng minh có hại cho người gan yếu.

Cần lưu ý thêm, nhiều người chỉ bị nhiễm siêu vi gan B lành tính (người lành mang trùng), chứ chưa phải là bị bệnh gan, thì cũng không cần phải lo kiêng cữ đủ thứ; trừ rượu bia, bình thường cũng không nên quá chén.

 BS ĐOÀN VĂN HẢI