Sulfamethoxazol và trimethoprim

 Tên gốc: Sulfamethoxazol và trimethoprim; cotrimoxazol

Biệt dượcBACTRIM; SEPTRA

Nhóm thuốc và cơ chế: Cotrimoxazol là phối thức sulfamethoxazol và trimethoprim theo tỷ lệ 5:1 hoặc 1:2. Cả sulfamethoxazol và trimethoprim đều ức chế sản sinh acid folic, một loại hóa chất cần thiết cho cả vi khuẩn và con người, và từng thuốc đều có tác dụng kháng sinh khi dùng đơn độc. Cotrimoxazol được FDA cấp phép năm 1973.

Kê đơn: có

Dạng dùng: viên nén chứa 160mg trimethoprim và 800mg sulfamethoxazol (BACTRIM, SEPTRA); 320mg trimethoprim và 160mg sulfamethoxazol (BACTRIM DS, SEPTRA DS)

Bảo quản: nên bảo quản viên nén ở nhiệt độ phòng, 15-30oC.

Chỉ định: Cotrimoxazol được dùng điều trị nhiễm trùng tiết niệu, nhiễm trùng hô hấp, viêm tai giữa, hoặc để ngăn ngừa nhiễm trùng do phế cầu ở bệnh nhân ghép tạng, để điều trị hoặc phòng ngừa viêm phổi do Pneumocystis carinii, hạ cam, và ngăn ngừa viêm não do toxoplasma ở bệnh nhân AIDS.

Cách dùng: Cotrimoxazol được uống 2 hoặc 3 lần/ngày, cùng hoặc không cùng bữa ăn, tuỳ theo dạng và mức độ nặng của nhiễm trùng. Cần uống thuốc với khoảng 150 - 200ml nước để ngăn ngừa hình thành tinh thể trong nước tiểu. Bệnh nhân bị bệnh thận giai đoạn muộn cần giảm liều.

Tương tác thuốc: xem từng thuốc thành phần.

Đối với phụ nữ có thai: tác dụng của nhóm kháng sinh sulfonamid, bao gồm sulfamethoxazol trên thai nhi chưa được nghiên cứu đầy đủ. Thầy thuốc có thể chọn dùng cotrimoxazol nếu lợi ích tỏ ra vượt quá những nguy cơ tiềm ẩn. Mặt khác, việc sử dụng sulfonamid gần ngày đẻ có thể khiến bilirubin thế chỗ cho protein trong máu thai nhi. Sự thế chỗ của bilirubin có thể dẫn đến vàng da và một chứng bệnh nguy hiểm có tên là vàng nhân não ở trẻ. Vì thế, không dùng cotrimoxazol ở phụ nữ có thai gần ngày sinh.

Đối với bà mẹ cho con bú: xem từng thuốc thành phần.

Tác dụng phụ: xem từng thuốc thành phần.

(Theo cimsi)