Bệnh do dùng điều hòa không khí

Trong vài chục năm gần đây, khi đời sống vật chất được cải thiện rõ rệt, cùng với sự nóng lên của khí hậu toàn cầu, sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp chế tạo máy móc phục vụ dân sinh, việc lắp đặt máy điều hòa nhiệt độ (máy lạnh) nơi công sở, văn phòng trở nên hết sức phổ biến, đặc biệt là ở các đô thị lớn. Bên cạnh những lợi ích to lớn trong việc tạo ra một môi trường vi khí hậu thuận lợi cho sức khỏe và công việc của nhân viên văn phòng thì càng ngày người ta càng nhận thấy những bất cập và bệnh tật do máy lạnh đem lại cho con người.

Nhân viên văn phòng khi ra khỏi phòng làm việc cần tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Những trục trặc sức khỏe thường gặp do máy lạnh gây ra

Hội chứng suy nhược thần kinh: biểu hiện bằng nhiều trạng thái như mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, tức ngực, căng thẳng, dễ cáu gắt, mất ngủ, hiệu suất làm việc giảm sút. Đây là những yếu tố nguy cơ gây nên các bệnh lý nguy hiểm như tăng huyết áp, thiểu năng mạch vành tim, thiểu năng tuần hoàn não…, thậm chí có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, tâm thần phân liệt…

Bệnh lý đường hô hấp: viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản, viêm thanh quản… cấp hoặc mạn tính, hay bị khô họng, nghẹt mũi, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm do virut gây nên lây truyền qua đường hô hấp, thậm chí có thể bị hen phế quản. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người làm việc trong phòng điều hòa có nguy cơ mắc các vấn đề về hô hấp gấp 2,5 lần so với người làm trong môi trường thông thoáng tự nhiên.

Bệnh lý cơ xương khớp: đau mỏi cơ bắp và các khớp xương, đau lưng, đau cổ gáy…

Bệnh về da: da bị mất nước, khô ráp, giảm sức đề kháng, dễ bị dị ứng, mẩn ngứa, mụn nhọt... mặc dù có dùng kem dưỡng da thường xuyên.

Nhiệt độ lạnh kéo dài khiến mạch máu bị co thắt .

Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh

Ở trong môi trường máy lạnh kéo dài dễ làm giảm khả năng thích ứng, thu hẹp ngưỡng chịu đựng và sức đề kháng của cơ thể với sự biến đổi nhiệt độ của môi trường bên ngoài, làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý khác nhau; Sự kích thích của yếu tố lạnh làm cho thân nhiệt tại các vùng cục bộ có chênh lệch quá lớn, nhiệt độ ở tay chân luôn luôn thấp hơn nhiệt độ của thân người; Trong phòng lạnh, số ion âm của không khí gần như bằng không. Các ion này rất có ích cho sức khỏe, được ví như là vitamin trong không khí. Thiếu nó, người ta dễ lâm vào trạng thái suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể, rối loạn thần kinh thực vật. Theo tính toán, mỗi mét khối không khí trong phòng có 50 ion âm, nhưng khi sử dụng máy lạnh thì chỉ còn chừng 10 ion; Sử dụng máy lạnh thường xuyên, kéo dài và độ lạnh càng sâu thì độ ẩm càng giảm khiến da và niêm mạc đường hô hấp trở nên khô, giảm sức đề kháng với mầm bệnh và dễ bị kích ứng; Sự chênh lệch nhiệt độ trong phòng gắn máy lạnh và bên ngoài quá cao khiến hệ thần kinh thực vật khó thích ứng, nếu chênh 5-10 độ C là điều rất bất lợi cho sức khỏe của nhân viên văn phòng nếu không có phòng đệm, thậm chí có thể xảy ra tai biến khi đột ngột ra khỏi phòng, nhất là những người vốn bị tăng huyết áp, huyết áp thấp hoặc thiểu năng tuần hoàn não và tuần hoàn tim; Nhiệt độ lạnh kéo dài sẽ khiến cho các cơ bị co cứng, lượng máu đến nuôi dưỡng cơ khớp bị suy giảm do co thắt mạch máu dẫn đến tình trạng đau mỏi cơ khớp, đau cổ gáy, đau lưng, đặc biệt là khi ngồi làm việc ở vị trí mà luồng không khí lạnh từ máy điều hòa phả trực tiếp vào các vùng nhạy cảm của cơ thể như đầu, mặt, cổ, gáy…; Khi chạy máy lạnh, phòng làm việc thường phải đóng kín cửa nên dễ thiếu dưỡng khí và thừa thán khí nên dễ gây cảm giác ngột ngạt, khó thở, là nguy cơ gây nên các bệnh lý hô hấp.

Biện pháp phòng tránh

Khi sử dụng máy lạnh, cần chú ý vấn đề thông gió, mỗi ngày nên mở cửa sổ trong một khoảng thời gian nhất định để không khí trong phòng được lưu thông, thay cũ đổi mới. Trong khi chạy máy, thỉnh thoảng nên bật quạt thông gió và chú ý định kỳ làm sạch máy.

Giữ nhiệt độ trong phòng sao cho không bao giờ chênh lệch với bên ngoài quá 5 độ. Làm việc trong phòng khoảng 1 giờ thì nên ra bên ngoài để thay đổi không khí. Trước khi ra khỏi phòng, cần vận động cơ thể trong vài phút, khi cơ thể thích ứng mới ra hẳn bên ngoài. Nếu có việc phải ở lâu trong phòng thì chú ý uống nhiều nước ấm và trong phòng nên đặt một chậu nước để đảm bảo độ ẩm cần thiết; Hết sức tránh luồng không khí lạnh từ máy điều hòa thổi trực tiếp vào người, đặc biệt là vùng đầu và gáy. Tốt nhất là hướng cửa gió chếch sang phải hoặc trái hoặc lên phía trên, tốc độ gió nên để ở mức vừa phải; Không hút thuốc lá trong phòng lạnh, chú ý vệ sinh thường xuyên, sắp xếp trật tự nội vụ gọn sạch để ngăn ngừa sự phát triển của vi sinh vật, nên dùng kem dưỡng da và giữ ẩm để phòng tránh các bệnh da liễu; cần chú ý mặc ấm, giữ vùng cổ và hai bàn chân khỏi bị lạnh. Nên trọng dụng các loại đồ ăn thức uống có tính chất ôn ấm và dự phòng nhiễm lạnh như kẹo gừng, trà gừng, ô mai…; Những lúc giải lao, nên tiến hành một số động tác như xoa nóng hai vành tai, dùng hai bàn tay đan vào nhau xát mạnh vùng gáy, xát hai bàn tay và hai bàn chân vào nhau cho ấm lên, tự hít thở thật sâu trong tư thế toàn thân thư giãn.

Theo SKDS