Viêm xoang cấp và thuốc trị

 Tiết trời mùa đông lạnh giá thực sự là nỗi sợ hãi với bệnh nhân bị viêm xoang. Viêm xoang cấp nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn tới một số biến chứng nghiêm trọng. Dùng thuốc để trị viêm xoang cấp vào lúc này là nhu cầu cấp thiết với người bệnh.

Hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp là do nhiễm virut cảm lạnh thông thường hoặc sau khi bị nhiễm lạnh, do nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, nhiễm nấm… Viêm xoang cấp còn có thể xảy ra ở một số đối tượng bị dị ứng, bị các khối u bướu thịt hoặc lệch vách ngăn mũi, bị nhiễm khuẩn răng hay nhiễm khuẩn vòm họng.

Nếu không được chữa trị kịp thời, viêm xoang cấp có thể dẫn tới tình trạng khó thở, lâu ngày thành viêm xoang mạn tính, viêm màng não, ảnh hưởng đến thị giác, các nguy cơ bị phình động mạch hoặc cục máu đông và một số ít bị nhiễm khuẩn tai rất nguy hiểm.

Trong viêm xoang cấp, nếu bệnh nhẹ hầu hết người bệnh tự chăm sóc theo chỉ dẫn của bác sĩ để tăng tốc độ phục hồi và cải thiện dần triệu chứng. Một số biện pháp có thể được áp dụng để giảm triệu chứng viêm xoang cấp như: dùng nước muối xịt mũi, xịt vào mũi nhiều lần trong ngày để rửa mũi. Dùng các thuốc xịt mũi để ngăn ngừa và điều trị viêm, các loại thuốc thông mũi, kháng sinh trong trường hợp nhiễm trùng nặng.

Thuốc súc rửa mũi: Dùng dung dịch nước muối loãng (NaCl 0,9%) cho vào lọ nhựa sạch rồi nhỏ vài giọt vào hốc mũi sau đó cúi xuống và xì sạch dịch mũi, thực hiện như vậy vài lần vào các buổi sáng, chiều, tối.

Thuốc thông mũi xoang, điều trị nghẹt mũi: Các dược chất thường dùng là phenylpropanolamin, pseudoephedrin. Thuốc khá hiệu quả trong việc làm thông mũi nhưng cần thận trọng với những tác dụng bất lợi do các thuốc này gây ra (kích thích thần kinh trung ương, hạ huyết áp thế đứng…). Loại thuốc này dùng dưới dạng uống hay xịt, chỉ nên dùng trong vòng 7 ngày để tránh hiện tượng nhờn thuốc tạo nên vòng bệnh lý luẩn quẩn dẫn tới viêm mũi do thuốc. Thuốc xịt mũi xylometazoline và oxymetazoline, chỉ nên dùng trong vòng 4 ngày, dùng dài ngày có thể gây ra sự tắc mũi nghiêm trọng hơn.

Trong trường hợp người bệnh viêm xoang cấp nặng có kèm các biểu hiện của chứng dị ứng thì nên dùng thuốc corticoid uống hoặc xịt. Thuốc xịt mũi có corticoid (beclomethasone dipropionate, budesonide, triamcinolone acetonide, fluticasone propionate...) rất hiệu quả trong điều trị viêm mũi xoang. Thuốc có tác dụng tại chỗ mạnh, làm giảm các chất trung gian gây viêm, nên làm giảm ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi, chảy nước mắt, phù niêm mạc, ngạt mũi...

Corticoid dạng xịt mũi không độc nhưng cũng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như: đau đầu, kích ứng mũi, ho, buồn nôn, chảy máu cam, phát ban da, ngứa, sưng mặt... Corticoid uống hiệu quả nhưng ít được sử dụng vì có nhiều tác dụng phụ độc hại như gây loãng xương, suy thượng thận (Cushing do thuốc), viêm loét dạ dày tá tràng... chỉ nên dùng trong trường hợp viêm xoang nặng trong thời gian khoảng từ 3-7 ngày.

Thuốc kháng sinh và giảm đau: Trong viêm xoang cấp, việc dùng kháng sinh là hạn chế vì hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp là do virut nấm nên kháng sinh sẽ không có tác dụng với các tác nhân này. Điều trị kháng sinh thường chỉ cần thiết nếu có một nhiễm trùng nặng, tái phát hoặc dai dẳng do vi khuẩn. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ chỉ kê đơn kháng sinh cho những bệnh nhân có ra dịch mũi xanh, đau nhức dữ dội ở mặt, sốt... Kháng sinh điều trị viêm xoang cấp có thể lựa chọn amoxicillin, cephalosporin (thế hệ 2,3,4), nhóm macrolid (erythromycin, azithromycin...). Với bệnh nhân có đau nhức vùng mặt, trán, cần dùng phối hợp thuốc giảm đau acetaminophen.

Mọi thuốc khi sử dụng cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh trong quá trình điều trị cần được nghỉ ngơi nhiều, uống nhiều nước, khi ngủ chú ý nâng cao đầu để xoang lưu thông tốt, giảm bớt tắc nghẽn. Trong quá trình điều trị, người bệnh cần đến bệnh viện ngay khi gặp các biểu biện báo hiệu một nhiễm trùng nghiêm trọng như: Các triệu chứng không cải thiện trong vòng vài ngày hoặc nặng hơn, sốt trên 38,5 độ liên tục, đau hoặc sưng quanh mắt, sưng một bên trán, đau đầu dữ dội, lẫn lộn, nhìn đôi hoặc thay đổi tầm nhìn, khó thở…