Tương tác bất lợi giữa thuốc hạ áp và giảm mỡ máu

Ở những người bệnh lớn tuổi, béo phì thường mắc cả hai loại bệnh tăng huyết áp và mỡ máu cao. Do đó thường phải dùng cả thuốc hạ áp và thuốc hạ mỡ máu. Amlodipin là thuốc hạ áp, simvastatin là thuốc hạ lipid máu. Tuy nhiên hai loại thuốc này nếu được dùng chung thì sẽ có những tác hại. Gần đây, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã có những cảnh báo về tương tác giữa hai loại thuốc này.

Người bệnh mắc cùng lúc tăng huyết áp và mỡ máu cao cần được theo dõi chặt chẽ khi dùng phối hợp thuốc.

Tác dụng của 2 loại thuốc là gì?

Amlodipin là dẫn chất của dihydropyridin có tác dụng chẹn calci qua màng tế bào. Amlodipin ngăn chặn kênh calci loại L phụ thuộc điện thế, tác động trên các mạch máu ở tim và cơ. Thuốc có tác dụng chống tăng huyết áp bằng cách trực tiếp làm giãn cơ trơn quanh động mạch ngoại biên và ít có tác dụng hơn trên kênh calci cơ tim. Vì vậy thuốc không làm dẫn truyền nhĩ thất ở tim kém đi và cũng không ảnh hưởng xấu đến lực co cơ. Amlodipin cũng có tác dụng tốt là giảm sức cản mạch máu thận, do đó làm tăng lưu lượng máu ở thận và cải thiện chức năng thận. Vì vậy thuốc cũng có thể dùng để điều trị người bệnh suy tim còn bù.

Amlodipin không có ảnh hưởng xấu đến nồng độ lipid trong huyết tương hoặc chuyển hóa glucose, do đó có thể dùng amlodipin để điều trị tăng huyết áp ở người bệnh đái tháo đường. Ở nhiều nước, điều trị chuẩn để bảo vệ người bệnh tăng huyết áp khỏi tai biến mạch máu não và tử vong vẫn là thuốc chẹn beta và thuốc lợi tiểu. Tuy vậy, amlodipin có thể dùng phối hợp với thuốc chẹn beta cùng với thiazid hoặc thuốc lợi tiểu quai và cùng với thuốc ức chế enzym chuyển đổi angiotensin. Amlodipin có tác dụng tốt cả khi đứng, nằm cũng như ngồi và trong khi làm việc. Vì amlodipin tác dụng chậm, nên ít có nguy cơ hạ huyết áp cấp hoặc nhịp nhanh phản xạ.

Simvastatin là thuốc hạ cholesterol được dùng để điều trị tăng cholesterol huyết nguyên phát hoặc rối loạn lipid huyết hỗn hợp, dưới dạng hỗ trợ cho chế độ ăn uống, khi sự đáp ứng với chế độ ăn uống và các biện pháp điều trị khác không dùng thuốc (tập thể dục, giảm cân) vẫn chưa đủ.

Simvastatin được dùng trong điều trị tăng cholesterol huyết thể đồng hợp tử có tính gia đình như một sự hỗ trợ cho chế độ ăn uống và các biện pháp làm giảm lipid khác (như: gạn tách LDL) hoặc khi các biện pháp này không thích hợp; điều trị tăng triglycerid huyết. Thuốc cũng làm giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong do bệnh tim mạch ở bệnh nhân có bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch hoặc bệnh đái tháo đường, với mức cholesterol bình thường hoặc tăng cao.

Khi nào thì 2 thuốc gây tương tác xấu?

Tháng 8/2012, Cơ quan Quản lý Dược phẩm Anh (MHRA) đã khuyến cáo về việc bổ sung chống chỉ định sử dụng đồng thời simvastatin với cyclosporin, danazol và gemfibrozil. Ngoài ra, liều khuyến cáo tối đa của simvastatin khi sử dụng phối hợp với amlodipin và diltiazem cũng thay đổi. Khuyến cáo này xuất phát từ quan ngại về khả năng tăng nguy cơ mắc các bệnh cơ và/hoặc tiêu cơ vân do tương tác của simvastatin với các thuốc này. Liều tối đa của simvastatin được khuyến cáo khi dùng đồng thời với amlodipin là 20mg/ngày; không cần thiết phải thay đổi liều của amlodipin và diltiazem.

Cơ sở khoa học để MHRA đưa ra yêu cầu giới hạn liều dùng này bao gồm:

Nồng độ simvastatin trong máu tăng lên khi sử dụng đồng thời với amlodipin do tương tác thuốc thông qua enzym CYP3A4. Tỷ lệ xuất hiện bệnh cơ tăng khi sử dụng liều cao simvastatin cùng với amlodipin, so với khi dùng các mức liều simvastatin thấp hơn hoặc khi không phối hợp simvastatin với amlodipin hoặc diltiazem.

Tác dụng làm giảm cholesterol máu có thể đạt được tới khoảng 75% hiệu quả tối đa khi sử dụng các mức liều thấp của simvastatin và chỉ tăng thêm 6% khi tăng gấp đôi liều simvastatin (từ 20mg/ngày lên 40mg/ngày). Do chưa có thêm chứng cứ, mức liều khuyến cáo tối đa của simvastatin (20mg/ngày) được áp dụng khi dùng đồng thời với amlodipin ở cả hai mức liều amlodipin 10mg/ngày và 5mg/ngày.

Theo SKDS